Gemeente heeft wettelijk niet fout gehandeld in dossier Californië

Het onderzoek werd uitgevoerd door bureau Necker in opdracht van de gemeenteraad.

De gemeente Horst aan de Maas is indirect aandeelhouder van Californië B.V. via Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo. Deze indirecte rol, in combinatie met de verantwoordelijkheid voor de grondverwerving en de afhandeling van vergunningen binnen het projectgebied, heeft geleid tot een situatie waarin de grenzen tussen publieke taken en private belangen steeds verder vervaagden.

Het onderzoek richt zich met name op de periode tussen 2019 en 2021, waarin grondtransacties plaatsvonden tussen Californië B.V. en de voormalige directeur. Deze gronden werden vervolgens ontwikkeld tot zonneweides, waarvoor de gemeente meerdere omgevingsvergunningen verleende. De gemeenteraad stelde kritische vragen over de mogelijke belangenverstrengeling, aangezien de directeur zowel bij de verkoop van de gronden als bij de ontwikkeling van de zonneweides betrokken was.

De onderzoekers concluderen dat er geen directe juridische overtredingen zijn vastgesteld, maar wijzen wel op de complexiteit van de dubbele rol van de gemeente als zowel aandeelhouder als vergunningverlener. Deze dubbele rol leidde tot een gebrekkige scheiding van belangen, wat risico's met zich meebracht voor de integriteit en transparantie van de besluitvorming.

Het rapport benadrukt verder dat de informatievoorziening binnen de gemeente en tussen de gemeente en Californië B.V. niet altijd optimaal was. Dit zorgde voor onduidelijkheden en vertragingen in de besluitvorming, wat de vraag oproept of de gemeente voldoende grip had op de situatie. Als reactie op de bevindingen worden er aanbevelingen gedaan om de governance binnen de gemeente te versterken. Er wordt gepleit voor duidelijke richtlijnen en protocollen om belangenverstrengeling in de toekomst te voorkomen en voor een betere scheiding van de verschillende rollen die de gemeente vervult. Ook wordt er opgeroepen tot meer transparantie en betere informatievoorziening om de besluitvorming te ondersteunen.

“We hadden eerder en steviger aan de bel moeten trekken en het in samenspraak met de gemeenteraad kunnen of zelfs moeten doen”, zegt burgemeester Ryan Palmen in een statement richting de gemeenteraad. Op woensdag 4 september werd er een extra vergadering ingelast om het onderzoeksrapport te bespreken. De gemeenteraadsleden betreuren hoe de situatie is verlopen en willen verbetering zien in de toekomst. De oppositie is daarnaast kritisch omdat niet alle betrokkenen hebben meegewerkt aan het rapport en informatie zou ontbreken. De vergadering werd diverse keren geschorst. Onder andere aan het begin van de vergadering toen een statement van Lodewijk Burghout, toenmalig directeur, naar buiten kwam waarin wordt verklaard dat hem niks te verwijten valt. Alle fracties zijn het er echter over eens dat hij wel degelijk onjuist heeft gehandeld.

Aan het einde van de vergadering werd er een motie van treurnis door de coalitie ingediend om de treurnis omtrent de situatie te benadrukken. Een motie van wantrouwen werd door de oppositie ingediend en het vertrouwen in het college werd opgezegd, met uitzondering van de nieuwe wethouder Martens. De motie van wantrouwen werd verworpen, de motie van treurnis werd aangenomen. Daarnaast dienden de partijen BVNL en Hart voor Horst aan de Maas ook nog moties in. Die van Hart voor Horst aan de Maas werd verworpen, die van BVNL aangenomen.