Aanleiding voor het onderzoek waren zorgen bij alle betrokken bestuurslagen over het functioneren van het politiek-bestuurlijke samenspel. De ambitie om tot een nieuwe bestuurscultuur te komen is al in 2022 uitgesproken, maar begin 2024 was onduidelijk of hier daadwerkelijk vooruitgang in was geboekt. De rekenkamer stelt nu vast dat het ontbreekt aan een gedeeld fundament en dat verbeteracties vaak los van elkaar staan.
Verwarring
Bij maatschappelijke of politiek gevoelige dossiers, zoals de besluitvorming rond windmolens, blijkt het systeem kwetsbaar voor terugval in oude patronen van wantrouwen en rolverwarring. De raad zoekt naar invulling van haar kaderstellende rol, het college worstelt met intern collegiaal bestuur, en de ambtelijke organisatie opereert soms klem tussen beide.
Aanbevelingen
Om de samenwerking te verbeteren doet de rekenkamer vijf aanbevelingen: Maak schriftelijke integrale samenwerkingsafspraken, waarbij onder meer afspraken over informatievoorziening, rolverdeling en besluitvorming worden vastgelegd. Versterk het collegiaal bestuur, door interne afstemming en gezamenlijke besluitvorming binnen het college structureel te organiseren. Versterk de rol van de raad als politiek opdrachtgever, via regelmatige strategische sessies over richtinggevende keuzes. Ontwikkel een leerprogramma voor de raad, met aandacht voor rolvervulling en debatkwaliteit en stimuleer een lerende en reflectieve bestuurscultuur, door periodieke reflectiemomenten tussen raad, college en ambtelijke organisatie, onder externe begeleiding.
Kritisch college
De bestuurlijke reactie van het college op de aanbevelingen is positief, maar is ook kritisch op de analyse en conclusies van het onderzoek. Dat blijkt uit een brief van het college aan de Rekenkamer. Zo is de analyse volgens de brief 'te scherp' en zijn de conclusies 'veel te zwaar aangezet.' Daarnaast is volgens de brief veel van de analyse achterhaald door onder andere personele wisselingen en is er te weinig aandacht in het rapport voor positieve ontwikkelingen die reeds zichtbaar en uitgevoerd zijn.
