Centralisatie kerken ook in Dekenaat Horst: van 27 naar 4 parochies

In dit gebied zijn momenteel nog 27 kerken actief. “Wat we zien, en dat doet pijn, is dat veel van deze gemeenschappen zeer klein zijn geworden,” zegt Varela. “Een aantal is simpelweg niet meer levensvatbaar.” De veranderingen komen niet onverwacht, benadrukt hij. Al in 2020 schreef toenmalig bisschop Harrie Smeets een pastorale brief met vergelijkbare conclusies. “We waren hier al langer mee bezig. Dit is geen plotseling besluit,” aldus Varela.

De toekomst ligt volgens hem bij centrale plekken met levensvatbare geloofsgemeenschappen. In de huidige vier samenwerkingsverbanden van parochies wordt toegewerkt naar een situatie waarin uiteindelijk vier parochies overblijven. Dat betekent dat 27 afzonderlijke parochies zullen fuseren tot vier grotere eenheden.

Elke nieuwe parochie krijgt één hoofdkerk, aangevuld met andere kerken en kapellen waar nevenactiviteiten kunnen blijven bestaan. “Maar de visie is duidelijk: centraliteit rondom de hoofdkerken,” zegt Varela.

Hoewel hij de veranderingen als ingrijpend ervaart, blijft deken Varela hoopvol. Staand bij een kerststal wijst hij op het kerstverhaal als bron van vertrouwen. “Onze kerk is ook heel klein begonnen. Uit een klein zaad is iets groots gegroeid,” zegt hij. “We mogen blijven geloven dat God vanuit iets kleins opnieuw iets groots kan maken.”

Volgens Varela hoeft de kerk niet groot te zijn om betekenisvol te blijven. “Het gaat erom dat Christus in ons midden wil komen. Dat hoeft niet per se in een kerkgebouw.” Hij wijst erop dat geloof ook gestalte kan krijgen in gezinnen, buurthuizen en sportaccommodaties. “De missie is niet veranderd, maar de vorm wel.”

Bisschop Ron van den Hout kondigt aan dat het bisdom komend jaar start met regionale bijeenkomsten in Noord-, Midden- en Zuid-Limburg. Doel is om parochies, vrijwilligers, parochiebesturen en andere betrokkenen mee te nemen in het veranderingsproces.

Centraal daarbij staat het begrip synodaliteit: samen onderweg zijn en gezamenlijk beslissingen nemen. “Wat betekent dat in de praktijk, en welke stappen kunnen we zetten?” aldus de bisschop. Met deze bijeenkomsten wil het bisdom draagvlak creëren voor een kerk die kleiner is geworden, maar toekomstgericht verder wil.